Big data en Financiën: een slimme strategische zet

Laatst sprak ik op een congres een hoofd Financiën van een gemeente. Net als veel van zijn collega’s was hij samen met zijn afdeling bezig om uit te groeien tot ‘Business partner’ van het management. Dit viel niet mee, zei hij. Zo hadden zijn mensen nog niet de juiste competenties om de stap te zetten naar business control. Maar bovenal miste hij de informatie waarmee hij die rol invulling kon geven. Het verbaasde mij dan ook niet dat hij aangaf nog geen gebruik te maken van big data. - EIFFEL

Juist in gemeenteland zijn big data ruim voorhanden en bovendien uitstekend toepasbaar. In deze context spreek ik liever over smart data, het gaat immers om de waardevolle en gerichte toepassing ervan. Wat de link is met de afdeling Financiën? Op het moment dat een afdeling Financiën erin slaagt om op basis van smart data beleidsadviezen te geven met impact binnen de gemeente, heb je de stap gezet naar strategisch adviseur. Dit illustreer ik aan de hand van het volgende voorbeeld.

Effectief beleid

Door data uit 1.350 (openbare) bronnen te combineren, zijn alle 7,6 miljoen Nederlandse huishoudens te classificeren in 50 verschillende ‘profielbollen’. Dit gebeurt op basis van 40 demografische- en bijna 2.000 psychologische- en lifestyle-gedragsmodellen.

Big data algoritmes plaatsen iedereen in een dergelijk profiel, met benamingen als ‘Gegoed gezin niet stedelijk’ of ‘Vergrijsde eenvoud’. Ieder profiel bestaat uit personen die statistisch en qua kenmerken op elkaar lijken en in dezelfde levensfase zitten. Interessant om te zien hoe (verschillend) de samenstelling per gemeente of wijk is en hoe die zich naar verwachting gaat ontwikkelen in de toekomst. Wanneer de informatie om tot deze profielen te komen, wordt verrijkt met de data van de gemeente zelf, wordt het pas echt boeiend. Dit ervaren ook de data-experts van AnalyseCentrum die samenwerken met de financials van EIFFEL om te komen tot smart data.

Met smart data ontstaat inzicht in de achtergronden van de gemeentelijke prestaties. Het wie, wat, waar, wanneer en waarom achter een verstrekking of voorziening. Dit geeft zicht op de effectiviteit van beleid uit het verleden, maar ook richting aan het (gewenste) beleid voor de toekomst.

Benieuwd hoe data uw gemeente verder helpen? Ontdek het zelf.

Maak gebruik van de proefperiode.

Praktijkvoorbeeld

Om het te concretiseren: een stad als Rotterdam heeft in bepaalde buurten een hoog aantal oudere ‘Sociale huurders’ met een lage sociaal economische weerbaarheid, die - zoals blijkt uit de smart data - bij ongewijzigd beleid gaan doorstromen naar de WMO. Financiën is met diezelfde smart data in staat de sectoren te adviseren over hoe om te gaan met de in dit geval toenemende vraag naar ondersteuning. De gemeente kan dan gericht proberen te voorkomen dat deze burgers in die situatie terechtkomen. Niet per se met als doel geld te besparen, maar om bewoners meer te betrekken bij de maatschappij en middelen effectiever in te zetten met passende maatregelen. En in situaties dat verstrekkingen een gegeven zijn, kan Financiën de beschikbare informatie over aantallen bewoners met leeftijd en welvaartniveau gebruiken om een onderbouwde begroting op te stellen.

BI tooling

Toepasbaarheid van data is slechts een deel van het verhaal. Data zijn alleen goed bruikbaar en van meerwaarde als de presentatie aansluit bij de manier waarop de interne klant het wil: visueel, flexibel en liefst maatwerk. Hiervoor bestaan tegenwoordig uitstekende Business Intelligence tools als ‘Power BI’ en bijbehorende dashboards. Ook deze ontwikkelingen helpen Financiën om haar rol als strategisch adviseur waar te maken. Vooral doordat je het management hiermee rechtstreeks toegang geeft tot deze informatie, indien gewenst zelfs op de eigen smartphone. Dit biedt Financiën extra ruimte om te werken aan goede adviezen, in plaats van het opleveren van ad hoc informatie of standaard rapportages.

De technologische ontwikkelingen gaan zo snel en de data en tools zijn nu al zo toegankelijk, dat iedere financial hier zo snel mogelijk mee aan de slag zou moeten willen. In ieder geval de financial die wil uitgroeien tot strategisch adviseur.

Geschreven door:
Eelko Plomp, Business Consultant
EIFFEL
eplomp@eiffel.nl
06 - 13 58 70 27