Financiën als versterking binnen het sociaal domein

Bij verschillende verkiezingsdebatten en berichtgeving in de media gaat veel aandacht uit naar de financiële gevolgen van de transitie binnen het sociaal domein. Hoe kan de financiële afdeling van een gemeente (verdere) tekorten voorkomen én de resultaten ten aanzien van de doelstellingen binnen het sociaal domein bevorderen? - Nicole Hendriks & Mark Hendriks, Eiffel

Doel van de decentralisatie

Sinds 1 januari 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor de uitvoering van de WMO, de Jeugdwet en de Participatiewet. De afgelopen weken kon je bijna dagelijks een verkiezingsdebat volgen. Hierbij kwamen vooral de negatieve aspecten in beeld: de financiële tekorten waar gemeenten mee te maken hebben, zorgverleners die salaris moeten inleveren, administratieve rompslomp, mantelzorgers die zich niet begrepen voelen en de zorginkoop waarop verbetering nodig is. Luisterend naar zo’n debat vergeet je bijna de reden van de decentralisatie van de zorg: de overtuiging dat wanneer zorg en dienstverlening op gemeentelijk niveau georganiseerd zijn, de kwaliteit en de efficiency omhoog gaan, mensen sneller geholpen worden, de zorg en ondersteuning beter aansluit bij de persoonlijke situatie en de kosten van de zorg beperkt worden.

Drie pijlers voor samenwerking

Hoe richt je een organisatie in waarin Financiën en het sociaal domein op één speelveld spelen en elkaar feilloos aanvoelen en versterken? Daarvoor zijn drie pijlers belangrijk: vertrouwen, ketenwerking en - last but not least - talent.

Vertrouwen
Samenwerking begint met vertrouwen. Dit bouw je op door naar hetzelfde doel toe te werken, samen resultaten te boeken en elkaars verwachtingen waar te maken. Dit is de sleutel tot een succesvolle samenwerking. Breng daarom Financiën en de beleidsafdeling met elkaar in verbinding en formuleer een gezamenlijke doelstelling. Een goed vertrekpunt is om de doelen en resultaten voor zowel de korte als de lange termijn op elkaar af te stemmen. Het uitstippelen van deze gezamenlijke route zorgt direct voor een beter wederzijds begrip: de collectieve focus moet daarom glashelder zijn.

Ketenwerking
Voor een beter samenspel tussen Financiën en het sociaal domein helpt het om een kanteling te maken naar een horizontale organisatie-indeling, waarbij alle disciplines met elkaar samenwerken binnen één keten. In de keten is zowel het sociaal domein als het financiële domein afgevaardigd, waarbij ‘kort op de bal’ wordt gespeeld. Betrek elkaar zo vroeg als mogelijk bij beleidskeuzes die voorliggen en sluit de financiële afdeling aan bij het primaire proces.

Benut elkaars talent
Zo’n manier van samenwerken vraagt wat van de competenties van medewerkers: op persoonlijk vlak en vakinhoudelijk. Leer elkaar kennen en krijg inzicht in elkaars werkveld. Maak daarbij gebruik van ieders talent om tot versterking te komen. Vanaf de start van het beleidsproces. Ook lijkt vaak nog sprake te zijn van een fysieke afstand. Haal deze weg. Zoek elkaar op en wordt deelgenoot van het werkveld van je collega. Op die manier ontstaat verbinding en vorm je een team dat in staat is een gezamenlijke opdracht uit te voeren, ook in situaties die slechts deels te beïnvloeden zijn, zoals in het sociaal domein.

Financiën als business partner

De afdeling Financiën kan een grotere rol spelen bij de realisatie van de doelen binnen het sociaal domein. Het is daarvoor belangrijk dat Financiën een team vormt met de inhoudelijke beleidsafdeling. Door focus op onderling vertrouwen, ketenoptimalisatie en talentbenutting ontstaat natuurlijke samenwerking en structurele invulling van de rol van business partner.