Gemeente en grondexploitaties; een schaakspel?

Grondexploitaties: een onderwerp waarmee altijd wel íets aan de hand is.
Het proces van inkoop van gronden, het bouw- en woonrijp maken van gebied en het verkopen van die bouwrijpe gronden ten behoeve van de uiteindelijke ontwikkeling ervan, was lange tijd een geldmachine voor flink wat gemeenten. Tijdens de afgelopen crisisjaren werd pas duidelijk hóe groot de financiële risico’s zijn die gepaard gaan met het zelf in uitvoering hebben van deze grondproductie.
De betreffende gemeenten zagen hun geldmachine transformeren in een molensteen en reacties op deze ommekeer konden natuurlijk niet uitblijven. Gronden moesten afgewaardeerd worden en de (grond)voorraad afgebouwd. Gemeenten moeten grondexploitatie aan de markt overlaten en de control hierop moet worden teruggebracht, onder andere door een regelmatige rapportage over de stand van zaken.

Regelgeving van de verslaglegging is veelvuldig aangepakt in een poging tot meer grip op de risico’s. De BBV brengt nieuwe notities uit in 2008, 2012 en ook bij de laatste, ingrijpende BBV-wijziging stond grond weer vol in de spotlights en werd maar liefst met twee notities bedacht! Accountants hanteren deze regelgeving strak; ook zij werden met aangescherpte controle-standaarden geconfronteerd. Hierdoor ontstaat een boeiend schaakspel tussen de steeds strengere regelgeving en de context van de gebiedsontwikkeling die steeds meer flexibiliteit en creativiteit vraagt. De economische omstandigheden wijzigen immers voortdurend. In veel gebieden in Nederland bijvoorbeeld, lijkt een situatie als voor de crisis terug te keren. Maar ook geografisch gezien zijn er grote verschillen met groei en krimpregio’s die uiteraard ieder hun eigen dynamiek kennen in de gebieds-ontwikkeling. Duidelijk is dat er op een andere manier gekeken moet worden naar het businessmodel van de gebiedsontwikkeling; de waardeketen dient te worden verlengd en verbreed.

In de cursus “Jaarrekeningactualiteiten grondbedrijf” staan we stil bij de context waarin de veranderingen in regelgeving tot stand komen, behandelen we de actuele regelgeving en kijken we vooruit naar toekomstige ontwikkelingen en mogelijkheden.

Vraagstukken die daarbij aan de orde komen zijn:

• Hoe zorg je ervoor dat de verslaglegging van de grondexploitaties BBV-proof is en daarmee door de accountantscontrole bij de jaarrekening komt?
  
• Hoe ga je om met de spagaat tussen strenge regelgeving op grondexploitaties en de realiteit van de complexe gebiedsontwikkeling?
  

Er is ruim gelegenheid om eigen casuïstiek in te brengen en er wordt gebruik gemaakt van de digitale leeromgeving, zodat een goede voorbereiding mogelijk is.

- Guido Mertens, docent bij Segment