Ien Dales-hoogleraar: ‘Je moet zorgen dat alle generaties samenwerken’

Ondernemend. Politiek gewiekst. Thuis in sociale media. De taal spreken van zowel bestuurders, burgers als ondernemers, die allemaal kritisch en veranderlijk zijn. Dat zijn volgens Zeger van der Wal, bijzonder hoogleraar Bestuurskunde, belangrijke competenties van de overheidsmanager van de 21e eeuw. Is het daarmee typisch een baan voor millennials? Zeker niet. Van der Wal hield 3 maart zijn oratie voor de Ien Dales Leerstoel ‘De overheid als arbeidsorganisatie’ van de Universiteit Leiden en het CAOP. - Linda van Tilburg

Overheidsmanagers bevinden zich tegenwoordig in een zogeheten VUCA-omgeving, stelt Van der Wal: volatility, uncertainty, complexity en ambiguity. “De omgeving is onvoorspelbaar omdat er steeds vaker sprake is van leiderschapswisselingen: een minister treedt af, een kabinet valt. Dat brengt ook wisselingen in beleid mee, waardoor er meer onzekerheid in het werk ontstaat. Daarnaast staan autoriteit, expertise en gezag überhaupt continu onder druk. Bovendien wordt het werkveld alsmaar complexer, omdat er met steeds meer partijen moet worden samengewerkt, ook bijvoorbeeld met burgers en bedrijven,” aldus Van der Wal op de website van het CAOP.

Belangrijke trend die hieraan ten grondslag ligt is de razendsnelle technologische ontwikkeling, die de afgelopen jaren in een stroomversnelling is geraakt. Het is al een uitdaging voor overheidsorganisaties om alles bij te houden en mee te innoveren – en daar komt bovenop dat burgers en bedrijven dankzij technologie nu de middelen hebben om de overheid directer te meten en kritisch te volgen. Vandaar dat kundige omgang met nieuwe (sociale) media een must is voor de moderne overheidsmanager. Van der Wal: “Het zijn veel verschillende platformen, met elk een eigen taal en mores. Die moet je leren begrijpen en gebruiken, niet alleen in defensieve zin maar juist ook om actief plannen te toetsen, ideeën te presenteren of informatie de wereld in te sturen. Overheidsmanagers moeten als het ware ‘social media-geletterd’ zijn.”

De competenties die de moderne overheidsmanager volgens Van der Wal moet hebben, zijn bij uitstek die van de jongere generatie. Toch is het daarmee niet enkel een job voor millennials, benadrukt hij. Hij is er juist voorstander van dat alle generaties binnen de overheid samenwerken, waarbij ze van elkaar kunnen leren. ‘Mentoring’ en ‘omgekeerde mentoring’, noemt hij dat. In het bedrijfsleven wordt al steeds meer gewerkt met innovatieve programma’s in bijvoorbeeld HR waarin oudere en jongere werknemers hun skills met elkaar delen. Maar ook binnen de overheid is de trend zichtbaar. Op zijn Twitteraccount wijst Van der Wal op het initiatief van vereniging Futur om jonge ambtenaren een dag te laten meelopen met een gemeentesecretaris.

In zijn onderzoek wil Zeger van der Wal zich onder meer richten op internationale vergelijking, omdat de uitdagingen van de ‘VUCA-omgeving’ hetzelfde zijn.

Van gedachten wisselen over de kennis en competenties van de overheidsmanager van de 21e eeuw? Op 13 april a.s. organiseert de Ien Dales Leerstoel een discussiebijeenkomst naar aanleiding van de oratie van Zeger van der Wal. Meer informatie vindt u hier.

Download hier de oratie van Zeger van der Wal.