Uitvoering Participatiewet: samen kom je verder

We zijn uit de crisis! De positieve berichten over economie volgen elkaar in rap tempo op. En de economische rugwind lijkt bestendig. Maar de teruggang in de bijstandsbestanden blijft achter. Er is een duidelijke mismatch op delen van de arbeidsmarkt. Er zijn, zoals dat vaak wordt gezegd, veel mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Of, zoals anderen het liever uitdrukken: de arbeidsmarkt heeft een steeds grotere afstand tot de mensen. - Anton Revenboer, BDO

Uitkeringslasten en hogere zorgkosten

Dat is een slechte zaak, hoe je het ook bekijkt. Slecht voor de betrokken werkzoekenden. Maar ook voor de maatschappij, waarin grotere groepen op fundamentele achterstand komen te staan, met alle gevolgen van dien. Slecht tenslotte in economische termen. Vacatures die niet vervuld worden belemmeren economische groei en als mensen niet productief zijn, blijven investeringen zoals in onderwijs zonder rendement. Bovendien brengt werkloosheid allerlei extra kosten met zich mee, van uitkeringslasten tot hogere zorgkosten.

Visie

De Participatiewet geeft u als gemeente een serie instrumenten in handen om deze groep beter naar de arbeidsmarkt te leiden, zoals loonkostensubsidie, no-risk polis en jobcoaching, om er een paar te noemen. Maar inspelen op de veranderende arbeidsmarkt en de eisen die deze stelt is meer dan het toepassen van instrumenten. Het gaat om visie, duidelijke doelen, goede samenwerkingsstructuren, sturing en de bereidheid en het vermogen om werkelijk te veranderen en te innoveren.

Kosten en baten

Klinkt logisch, zult u zeggen, maar ga er maar aanstaan. U krijgt steeds meer taken in het sociale domein, met beperkte financiële middelen. De tijd dat het geld bij gemeenten tegen de spreekwoordelijke plinten klotste, is definitief voorbij. Dat roept vragen op, veel vragen. Hoe stel ik mijn prioriteiten en krijg ik maximaal effect van mijn inspanningen? Hoe investeer ik mijn beperkte middelen, in termen van euro’s, maar ook menskracht, het best? Ondanks de bedoelingen van de wetgever om tot één regeling voor de onderkant van de arbeidsmarkt te komen, is er nog steeds versnippering. Dat komt ook naar voren bij de budgetten. Verschillende organisaties hebben ieder hun eigen budget. Als die in samenhang zouden worden ingezet, over de grenzen van domeinen en organisaties heen en met oog voor de maatschappelijke winst op de langere termijn, zou veel meer resultaat worden geboekt. Helaas zitten vele actoren nog ‘gevangen’ in hun eigen kolom en hun eigen budget. Maatschappelijke kosten en baten als uitgangspunt én ijkpunt is helaas nog geen gemeengoed.

Belemmeringen effectieve uitvoering

Wat ook niet helpt is dat de organisatie van de uitvoering, zoals die in veel gemeenten is gegroeid, de effectiviteit in de weg zit. Want:

• de uitvoering is te complex, met te veel partijen;
• er is onvoldoende regie;
• het opdrachtgeverschap is niet helder;
• taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden zijn niet goed belegd;
• er vallen daardoor gaten in de uitvoering;
• werkprocessen zijn niet geoptimaliseerd, ook niet in de keten.

Benut kennis en ervaring

De uitvoering van de Participatiewet vraagt om een heldere visie en een concrete uitwerking. Maar dat hoeft u niet alleen te doen. Benut bijvoorbeeld de kennis en ervaring van collega-gemeenten. Meer weten? BDO heeft een whitepaper uitgebracht over onze kennis van het sociaal domein, van lokale en regionale sturingsvraagstukken en financiën, onze praktijkervaring bij gemeenten, gecombineerd met inzichten uit onderzoek en wetenschap. Samen komen we tot oplossingen!

Download het whitepaper op www.bdo.nl.